آش یرتخلی (غذای سنتی ارومیه)
این آش غذای سنتی و محلی شهر ارومیه است و یرتخلی در زبان ترکی به معنای پاره پاره ست
مواد لازم
کلم برگ سفید 500 گرم
بلغور یک پیمانه
برنج نصف پیمانه
نخود نصف پیمانه
لوبیا نصف پیمانه
روغن جامد به مقدار لازم
نعنا داغ به مقدار لازم
پیاز داغ برای تزئین آش به مقدار لازم
پیاز 1 عدد بزرگ
نعنا خشک 1 قاشق غذاخوری سر پر
رب 2 قاشق غذا خوری سرخالی
آبغوره به مقدار لازم
نمک و فلفل و زرد چوبه به مقدار لازم
طرز تهیه
ابتدا پیاز بزرگ رو خرد کرده و با روغن و ادویه ها به غیر از نمک تفت بدید سعی کنید مقدار کمی روغن بریزید چون هم برای رب و هم پیاز داغ و نعنا داغ هم روغن به آش اضافه میشه آش چرب میشه و برای سلامتی مضره
بهتره بلغور رو چند ساعت قبل خیس کنید و چند بار هم آبش رو عوض کنید بریزید داخل دیگ
روی اون هم آب بریزید
اجازه بدید تا به جوش که افتاد کلم برگ رو که خرد کردید همراه با نمک بریزید داخل دیگ
همراه با کلم های خرد شده برنج رو بشویید و به مواد داخل دیگ اضافه کنید میزان پخت برنج نباید زیاد باشه یعنی جوری که وا نره ولی من خودم دوست دارم برنج کاملا توی آش بشکفه و به آش لعاب بده حالا هر جور که سلیقه و ذائقتون بود اینکارو رو انجام بدید
بعد از نیم پخت شدن کلم ها یه قاشق نعنای خشک رو بریزید
بعد هم نخود و لوبیاهای پخته شده رو اضافه کنید
یه قاشق کوچیک روغن داخل تابه بریزید و همراه با زردچوبه دو قاشق رب رو تفت بدید تا هم خامی رب از بین بره هم رنگ خوبی پس بده بعد از تفت دادن مقداری آب جوش بریزید تا یه مقداری بجوشه و غلیظ بشه مثل سس
رب رو بریزید داخل دیگ
بعد از پخت کامل برنج و بلغور و کلم ها آبغوره رو به آش اضافه کنید ترشی این آش به ذائقه افراد بستگی داره که تا چه میزانی ترش دوست داشته باشن از اونجایی هم که بنده روزه بودم فقط نیم لیوان آبغوره ریختم که بعدا که آش رو تست کردم دیدم همین میزان آبغوره برای همین مقدار آش مناسب بود
ارومیه ایها برای این آش شیره سماق میزنن متاسفانه اینجا من نداشتم ولی اگه تبریز بودیم در اختیار مامانم بود و می تونستم ازشون بگیرم باید سماق رو چند ساعت قبل خیس کنید آب سماق رو از صافی رد کنید آب حاصله رو بجوشونید و سس غلیظ سماق رو به رب گوجه اضافه کرده و بعد به آش اضافه کنید و در واقع ترشی این آش به خاطر ترشی سماقه البته سماق سفید نه اون سماقی که برای کباب کوبیده استفاده میشه و در ارومیه به وفور یافت میشه مادر من هم چون دیابت دارن از ترشی سماق زیاد استفاده میکنن که با اثر معجزه آور سماق قند خونش پایین اومده که باعث حیرت دکتر فوق تخصص غدد مامانم هم شده بود
بعد هم که با نعنا داغ و پیاز داغ روی آش رو تزیین کنید آش فوق العاده خوشمزه ایه به نظر من و همسری آش از حرارت افتاده و سرد این آش بسیار خوشمزه و لذیذه
سروه مامان حنا